Göz Tembelliği (Amliyopi)

Göz tembelliği erken çocukluk döneminde normal bir görüş gelişmeyen gözdeki görme azlığına denir. Göz, görme yolları ve beyindeki görme merkezinin yeterince net görüntü ile uyarılamaması sonucu oluşur.

Görme gelişiminin henüz tamamlanmadığı erken çocukluk döneminde oluşmasına rağmen kişinin sonraki yaşantısını etkileyecek, ciddi görme kaybına yol açabilecek bir hastalıktır. Bu nedenle göz tembelliğinin erken tanı ve takibi son derece önemlidir.

Göz tembelliğinin hastalar tarafından fark edilmesi zordur. Ancak göz hekimi tarafından yapılan detaylı muayene sonucunda tespit edilebilir.

Çocukların hiçbir şikâyeti olmasa bile 1–3 yaşlarına kadar en az bir defa göz muayenesinden geçmiş olmaları gerekir.

Erken tespit edilen göz tembelliğinde başarı oranı çok daha fazladır.

Göz tembelliği bir sağlık problemi olmasının yanında önemli bir sosyoekonomik problemdir. Göz tembelliği olan hastalar genel populasyona göre daha fazla körlük riski taşımaktadır. Göz tembelliğinin kişilerin iyi görme düzeyi gerektiren meslekleri seçmelerini engellediği ortaya çıkmıştır.

Ülkemizde en az iki milyon insanda çeşitli nedenlere bağlı olarak Göz tembelliği olduğu bilinmektedir. Ambliyopi sıklığı ülkemizde %2 ile % 3 olarak bulunmuştur.

Göz tembelliğinin nedenleri

Net görmeyi engelleyecek şekildeki göz kapağı düşüklükleri

Şaşılık

Doğumsal kataraktlar

İki göz arasında farklı derecelerde kırma kusuru veya iki gözde ileri derecede kırma kusuru

Kornea, iris, lens ve vitreus gibi gözün kırıcı ortamlarının anormal pozisyonda olmaları

Göz tembelliği Tedavisi

Göz tembelliğinde erken tanı ve tedavi iyi görme keskinliği sonucuna ulaşmada kritik önem taşır.

Tedavi öncesi mevcut kırma kusuru ve şaşılık düzeltilmelidir. Tedaviye cevap hastanın yaşına, göz tembelliği derecesine ve göz tembelliği tipine bağlıdır.

Geç tespit edilen ve uzun süre tedavisiz ve takipsiz kalmış olgularda tedaviye yanıt almakta zorlanılabilir. Ancak tedavi her yaşta denenebilir.

Halen tedavide en sık uygulanılan ve en etkili tedavi şekli kapama tedavisidir.

Kapama tedavisi tam gün veya kısa süreli olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Sağlam göz kapatılarak göz tembelliği olan gözün daha fazla görsel uyaran alması sağlanır.

Bu şekilde tembel olan gözün görmesinin artması beklenir. Kapama süresince yapılan yakın aktivite (kitap okuma, resim yapma, bilgisayar oyunları) kapama tedavisinin etkisini arttırır.

Kapama tedavisi dışında cam tedavisi, neurovision tedavisi, ortoptik tedavi gibi tembel olan gözde görmeyi artırmaya yönelik tedaviler uygulanabilir.

Op.Dr. Ayşe ARSLANPENÇE
Göz Hastalıkları Uzmanı